Trong ý niệm của Việt tộc thì “nghĩa tử là nghĩa tận”, và “sống ở, thác về” đồng thời người chết vẫn luôn quanh quẩn phù hộ độ trì cho cháu con. Do vậy dân ta luôn xem trọng việc ngày giờ chết có phạm gì để biết mà tránh hậu họa cho cháu con. Từ đó có ý niệm về “Trùng tang”, “Nhập mộ”…
Người Việt vốn kính trọng ông bà cha mẹ nên rất cẩn thận khi cha già mẹ héo. Việc làm ma đưa tiễn người quá cố về cõi vĩnh hằng được xem là trọng việc của hiếu chủ. Ngoài việc chuẩn bị khâm liệm, tổ chức tang lễ sao cho chu đáo, gia chủ còn chú ý tính giờ mất, ngày giờ mai táng. Do vậy, khi gia đình có người thân qua đời, thường tìm người để xem giờ, ngày mất hầu tính lo hậu sự.
1/. Ý nghĩa của việc xem ngày, giờ chết:
Người Việt Nam vốn tôn trọng ông bà cha mẹ nên rất cẩn trọng khi cha già mẹ héo. Việc làm ma được xem là trọng việc của hiếu chủ. Ngoài việc chuẩn bị khâm liệm, tổ chức tang lễ còn chú ý tính giờ mất, ngày giời mai táng. Khi gia đình có người thân mất, thường tìm người để tính giờ
Theo truyền thống, muốn tính chính xác phải biết đích xác Tứ trụ sinh và Tứ trụ tử Tứ trụ sinh và Tứ trụ tử (Giờ, Ngày, Tháng, Năm tính theo Can Chi). Nhưng Tứ trụ mất thì rõ nhưng Tứ trụ sinh mấy nhà ghi lại. Do đó việc xem sẽ hạn chế nhiều.
Việc xem còn xác định Vong mệnh để:
-Kiêng người nhà Tam hợp, Xung, Hình tuổi với tuổi Vong mệnh;
– kỵ tứ sinh Nhân ngoại Long – Hổ – Kê – Xà (người khách vướng tuổi Thìn – Dần – Dậu – Tỵ không được có mặt khi khâm liệm);
– Kiêng người có cung phi Bát trạch xung khắc với Vong mệnh ;
– Kiêng khóc thành tiếng khi đang liệm.
Theo cổ nhân, sinh gặp giờ, ngày tốt xấu ảnh hưởng tới vận mệnh bản thân còn giờ chết xấu, tốt ảnh hưởng tới con cháu. Muốn tính phải biết tuổi của vong, năm, tháng, ngày và giờ mất để đưa ra kết luận.
2/. Cách xem dựa vào Bát quái:
Cách xác định giờ chết xấu tốt dựa vào Bát quái: Đầu tiên xác định ngày 01 tháng, năm người chết thuộc cung gì. Sau đó theo thứ tự : Càn – Đoài – Ly – Chấn – Tốn – Khảm – Cấn – Khôn mỗi cung 1 ngày đến ngày mất. Nếu rơi vào cung nào sẽ phạm cung đó. Các cung xấu là: Chấn (Nhị sát), Cấn (Tam sát), Tốn (Thất sát). Trong đó cung Tốn xấu nhất, gọi là Trùng tang. Chú ý rằng:
Phục tang là sự quay trở lại của Vong hồn, còn Trùng tang là sự nhập của Vong hồn vào người sống, bắt đi theo. Trong đó: Trùng tang ngày là nặng nhất (Tam xa-7 người chết theo), Trùng tang Tháng là nặng nhì (Nhị xa-5 người chết theo), Trùng tang Giờ là nặng thứ ba (Nhất xa-3 người chết theo), Trùng tang Năm là nhẹ nhất. Khi thầy phán là trùng tang thì gia chủ rất lo sợ, trăm sự nhờ thầy giải giúp.
3. Cách xem theo Thập nhị Long hình:
Là căn cứ theo 12 Địa Chi là: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi và gọi theo tuổi của người chết là: “THẬP NHỊ LONG HÌNH”.
Dùng 12 phần hình thể của con Rồng để tượng trưng. Phép này thì không kể là Nam hay Nữ đều căn cứ theo Tam Hợp của tuổi người chết và năm mất để đếm theo chiều thuận, mỗi cung một chữ bắt đầu từ ô Thần là địa chi tuổi vong mạng đến năm chết của người đó thì dừng lại, xem vào chữ gì (THẦN, TỀ…TỊ, TRƯỜNG) dựa vào chữ ở dòng thứ 3, 4 ô đó mà định tốt, xấu. Ví dụ một người tuổi Hợi sẽ khởi Thần là Mùi đếm theo vòng Địa chi đến năm mất là Tí gặp chữ “Phúc” là cát, chủ về quan lộc (hốt kiến cận quân vương).
